Tanım olarak bakıldığında .htaccess dosyası yani Hypertext Access ayar değişimleri yapmayı sağlar ve bu değişimler Apache gibi ağ sunucusu tarafından kullanılan web alanlarında gerçekleşir. Böylece web sitenizde tüm kısıtlama, yetki ve değişim işlemlerini yapabilirsiniz. Kullanacağınız .htaccess dosyası ile bir klasöre yetkilendirme sağlayabilir ve parola koruması ilave edebilirsiniz. Bu dosyanın en beğenilen özellikleri arasında herhangi bir kod bilgisini gerektirmemesi ve böylece web siteniz için kolaylıkla .htaccess dosyası oluşturabilmeniz yer alır. Dosya belirli bir web server tarafından desteklenir ve dizin seviyesinde yapılandırma sunar. Bu dosyanın asıl kullanım amacı klasörlere erişimin ayrı ayrı kontrol edilebilir olmasıdır. Dosyayla web sunucu yapılandırması için bağımsız bir yönetim mümkün hale gelebilir.
Bkz. **GZIP ve Deflate Nedir?
.htaccess Dosyası Nerede Bulunur?
.htaccess dosyasının bulunduğu yer web sitesinin ana doküman dizini olarak ifade edilir. Bu dosyayı görüntüleyebilmeniz için önce yönetim paneline giriş yapmalı ve ardından dosya yöneticisi simgesine tıklamalısınız. Daha sonra gizli dosyaları göster seçeneğini işaretlemeli ve doküman dizinini seçmeli, git seçeneğine basmalısınız. Bu işlemle birlikte .htaccess dosyasını public_html klasörünün alt kısmında görüntüleyebilir ve düzenleme yapabilirsiniz. Eğer dosyanız diğer dizinlerde ya da ana dizinde yer almıyorsa bu durumda “.htaccess” ismiyle kendiniz oluşturabilirsiniz ve kodlarını yazabilirsiniz.
Bkz. **İndexli Yazı Kalıcı Olarak Nasıl Silinir?
.htaccess Dosyası ile Neler Yapabilirsiniz?
.htaccess kullanım amaçları oldukça geniştir. Bu dosya ile yapabileceğiniz işlemler şu şekildedir:
- URL Yönlendirme (Rewriting URL)
Kullanacağınız URL yönlendirme fonksiyonu ile uzun adresleri farklı ya da hatırlanabilir adreslere yönlendirebilirsiniz. URL yönlendirme yaparken alan adı kodlarını belirterek .htaccess dosyasına yapıştırmanız gerekir.
- Kimlik Doğrulama ve Yetkilendirme
.htaccess dosyası bir düzün parolaların koruma altına alınmasını sağlar. Böyle durumlarda ilave olarak içerisinde kullanıcı isimleri ile parolalarının bulunduğu .htpasswd dosyası vardır.
Bkz. **Site Adresini Değiştirme
- Dizinlere ve Dosyalara Erişim Engelleme
Alan adlarına ya da IP adreslerine göre kullanıcıların bir dizine erişimlerine izin verilebilir ya da engellenebilir. Bu durum botlar, ağ örümcekleri (spiders), arama motorları ve istenmeyen referanslardan gelen trafiğin kısıtlanmasını sağlar. Bunu yapmak için dizinlerini ya da dosyalarını engellemek istediğiniz klasörün içerisine .htaccess isimli bir dosya oluşturmalı ve içine gerekli kodları girmelisiniz. Tek bir dosyayı erişime kısıtlamak için ve IP bloğundan ya da IP adresinden erişime izin vermek için yapacağınız kodlamalar farklılık gösterecektir.
- Özel Hata Mesajları
.htaccess dosyası 404 not found ya da 301 moved permanently gibi sunucu kaynaklı olan hata sayfalarının değiştirilebilmesine imkan verir. Bu sayede ziyaretçilerinizin sizin tarafınızdan hazırlanan hata sayfalarını görmesini sağlayabilirsiniz.
- Dizin Listeleme
Klasörde bulunan dosyaların hangisinin önce görünmesini istiyorsanız .htaccess dosyası ile dizin listeleme yapabilirsiniz. Örneğin ana sayfa adresinin index.html değil de hosgeldiniz.html şeklinde değiştirilmesi bu durumu yansıtır. Buna benzer kodlamalar kullanabilirsiniz.
Bkz. **WordPress SEO Stratejileri
- MIME/Dosya Türlerinin Belirlenmesi
.htaccess ile farklı dosya türlerinin nasıl işleneceği belirlenebilir. Buna göre sıkıştırılmış bir zip arşivi zip uzantısıyla çalışan uygulamalarla ya da düz bir metin belgesi txt uzantısı ile açılabilir. Bunun için kodun ilk bölümü olan “addtype” dosya uzantısının ilişkilendirilmesinin eklendiğini, ikinci bölümde ise hangi dosyaların sahip olacağı uzantı belirtilir. Buna göre kullanılan MIME türleri ve ilişkilendirildikleri uzantılarla ilgili örnekler mevcuttur.
- Önbellek Kontrolü
Sunucudaki yükü ve gecikmeleri azaltmak için kullanılan .htaccess dosyası proxy ve web tarayıcıların hangi dizinleri ve dosyaları ne kadar zaman önbellekte tutacağının belirlenmesi gibi işlemlerde görev yapar. İnternette tarayıcıya özel olarak dosyaların önbelleğe alınmasını ve bunların ne kadar süreyle tutulması gerektiğini gösterir. Bu gibi özellikler sayesinde .htaccess dosyasının faydaları oldukça fazladır.